کد مطلب:188801 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:148
رعایت جمال و زی شرافتمندانه
ائمه (ع) به تناسب شرایط زمانی و مسؤولیت های اجتماعی خود، زندگی می كرده اند.
در حالات علی (ع) دیده شده است كه آن حضرت در دوران حكومت و فرمانروایی خویش، كفش هایش را خود وصله می زد و از ساده ترین و كم بهاترین جامه ها استفاده می كرد، ولی آن حضرت شیوه ی زندگی خود را برای همگان تجویز نمی نمود و می فرمود: من چون حاكم جامعه هستم، وظیفه ی خاصی دارم و باید در حد پایین ترین طبقات جامعه زندگی كنم تا آنان با مشاهده ی وضع من، در خود
[ صفحه 228]
احساس آرامش و رضایت كنند.
اما سایر امامان، از آنجا كه مسؤولیت حكومت را بر عهده نداشته اند و در شرایط اجتماعی ویژه ای زندگی می كرده اند، كه چه بسا استفاده از لباس های كم بها و وصله دار موجب تضعیف موقعیت اجتماعی آنان و توهین به شیعه می شد، و بازتاب منفی داشته است، بر اساس وظیفه، آداب صحیح اجتماعی را رعایت كرده، به جمال و زی شرافتمندانه در جامعه اهتمام می ورزیده اند.
امام باقر (ع) حتی در مورد چگونگی اصلاح محاسن خویش به مرد پیرایشگر رهنمود می دهد. [1] و در انتخاب لباس برای خویش، عزت و شرافت و زی شایسته را در نظر دارد! چنان كه گاه لباس فاخر و تهیه شده از خز می پوشید. [2] و برای لباس رنگ های جذاب و پر نشاط انتخاب می كند. [3] .
امام باقر (ع) از این كه در اندام او آثار رخوت و كسالت و پژمردگی ظاهر باشد، متنفر بود.
حكم بن عتیبه می گوید: امام باقر (ع) را دیدم كه حنا بر ناخن ها نهاده است.
امام به من فرمود: نظرت درباره ی این كار چیست؟
عرض كردم: درباره ی كار شما چه می توانم بگویم (شما خود آگاهتر هستید و جز كار بایسته انجام نمی دهید)، ولی در آداب و رسوم اجتماعی ما، جوانان ناخن هایشان را با حنا می آرایند!
امام فرمود: ای حكم! وقتی كه انسان تنظیف می كند و با دارو، موهای زاید بدن را می زداید، دارو بر ناخن ها اثر گذاشته و رنگ آن را شبیه ناخن مردگان می سازد. رنگ آن را با حنا می توان تغییر داد. [4] .
[ صفحه 229]
این احادیث در مجموع می رساند كه امام باقر (ع) به چگونگی وضع لباس و زی خویش در جامعه توجه داشته، بی قیدی و بد منظری و بی مبالاتی را نمی پسندیده است.
[ صفحه 230]
در حالات علی (ع) دیده شده است كه آن حضرت در دوران حكومت و فرمانروایی خویش، كفش هایش را خود وصله می زد و از ساده ترین و كم بهاترین جامه ها استفاده می كرد، ولی آن حضرت شیوه ی زندگی خود را برای همگان تجویز نمی نمود و می فرمود: من چون حاكم جامعه هستم، وظیفه ی خاصی دارم و باید در حد پایین ترین طبقات جامعه زندگی كنم تا آنان با مشاهده ی وضع من، در خود
[ صفحه 228]
احساس آرامش و رضایت كنند.
اما سایر امامان، از آنجا كه مسؤولیت حكومت را بر عهده نداشته اند و در شرایط اجتماعی ویژه ای زندگی می كرده اند، كه چه بسا استفاده از لباس های كم بها و وصله دار موجب تضعیف موقعیت اجتماعی آنان و توهین به شیعه می شد، و بازتاب منفی داشته است، بر اساس وظیفه، آداب صحیح اجتماعی را رعایت كرده، به جمال و زی شرافتمندانه در جامعه اهتمام می ورزیده اند.
امام باقر (ع) حتی در مورد چگونگی اصلاح محاسن خویش به مرد پیرایشگر رهنمود می دهد. [1] و در انتخاب لباس برای خویش، عزت و شرافت و زی شایسته را در نظر دارد! چنان كه گاه لباس فاخر و تهیه شده از خز می پوشید. [2] و برای لباس رنگ های جذاب و پر نشاط انتخاب می كند. [3] .
امام باقر (ع) از این كه در اندام او آثار رخوت و كسالت و پژمردگی ظاهر باشد، متنفر بود.
حكم بن عتیبه می گوید: امام باقر (ع) را دیدم كه حنا بر ناخن ها نهاده است.
امام به من فرمود: نظرت درباره ی این كار چیست؟
عرض كردم: درباره ی كار شما چه می توانم بگویم (شما خود آگاهتر هستید و جز كار بایسته انجام نمی دهید)، ولی در آداب و رسوم اجتماعی ما، جوانان ناخن هایشان را با حنا می آرایند!
امام فرمود: ای حكم! وقتی كه انسان تنظیف می كند و با دارو، موهای زاید بدن را می زداید، دارو بر ناخن ها اثر گذاشته و رنگ آن را شبیه ناخن مردگان می سازد. رنگ آن را با حنا می توان تغییر داد. [4] .
[ صفحه 229]
این احادیث در مجموع می رساند كه امام باقر (ع) به چگونگی وضع لباس و زی خویش در جامعه توجه داشته، بی قیدی و بد منظری و بی مبالاتی را نمی پسندیده است.
[ صفحه 230]
[1] عن محمد بن مسلم، قال: رأيت اباجعفر (ع) والحجام يأخذ من لحيته فقال: دورها. بحار 46 / 299.
[2] قال: رأيت علي ابي جعفر محمد بن علي (ع) جبة خز و مطرف خز. طبقات ابن سعد 5 / 321؛ سير اعلام النبلاء 4 / 407.
[3] عن مالك بن اعين، قال دخلت علي ابي جعفر (ع) و عليه ملحفة حمراء شديدة الحمرة. بحار 46 / 292.
[4] رأيت اباجعفر (ع) و قد اخذ الحناء و جعله علي اظافيره فقال: يا حكم! ما تقول في هذا؟ فقلت: ما عسيت ان اقول فيه و انت تفعله، و ان عندنا يفعله الشبان، فقال: يا حكم ان الأظافير اذا اصابتها النورة غيرتها حتي تشبه اظافير الموتي، فغيرها بالحناء. كافي 6 / 509؛ بحار 46 / 299.